Een unieke collectie oprichten is een bijzonder levenswerk geweest. Een dergelijke collectie goed onderhouden is een belangrijke vervolgtraject.

Door een combinatie van bezuinigingen, onwetendheid en desinteresse is de collectie jarenlang verwaarloosd en achterstallig geraakt. De collectie dreigde te verdwijnen. Waar nog wel fruit werd vervangen, werd gekozen voor de standaard Golden Delicous of Goudrenet.

In 2017 is Klimaatneutraal IJsselstein (KNIJ) begonnen het probleem zichtbaar te maken naar gemeente en RMN (uitvoering groenvoorziening). Om te beginnen met een nulmeting, werden door vrijwilligers en betrokken experts alle bomen opnieuw geïnventariseerd en in een GIS fruitkaart geïmplementeerd. Hiermee werd de eerste stap gezet in borging.

Borging en beheer van de fruitcollectie betreft 3 pijlers:

• Onderhoud bomen: jaarlijks snoeionderhoud, verzorging bomen
• Onderhoud collectie: nieuwe aanplant, diversiteit aan rassen behouden
• Digitaal onderhoud: up-to-date houden kaarten en lijsten in het systeem.

Via presentaties en overleggen met diverse partijen is meer bekendheid gecreëerd. Zowel politieke partijen en diverse beleidsmedewerkers hebben zich over de fruitcollectie gebogen. Er is geld beschikbaar gesteld voor onderhoud van de collectie en is er een professionele fruitsnoeier (Pomona) ingehuurd, waardoor elk volgend jaar de fruitbomen weer gezonder werden qua vorm en groei.

Via RMN heeft Tree ‘O Logic een boombeheerplan gemaakt. Dit geef een goed inzicht in de staat van de bomen en benodigd beheer voor de komende tientallen jaren.

Laatsten ter wereld!

Het onderzoek vanuit University of Applied Sciences van Hall Larenstein (2020-2021) heeft zichtbaar gemaakt hoe uniek de collectie is. Van de 2200 bomen en 100 rassen blijken er ongeveer 280 bomen de laatsten ter wereld te zijn.
Hiermee werd pijnlijk duidelijk hoe urgent en belangrijk een goede borging voor de lange termijn is.

Het netwerk van betrokken fruitexperts groeit. IJsselstein is in 2021 aangesloten bij het Nederlands Fruit Netwerk (NFN).

In 2021 is een start gemaakt met een genenborging traject, ontstaan vanuit samenwerkingsverbanden met KNIJ, RMN, NFN, Den Groene Hollander en Pomona.

Caretaker

De collectie is officieel van Gemeente IJsselstein en wordt beheerd door RMN. In de praktijk is KNIJ sinds 2017 de centrale caretaker voor deze collectie. De intentie van KNIJ is dat er gewerkt wordt naar een stabiele situatie waarin de collectie goed geborgd is in beleid en beheer. En dat deze situatie niet meer afhankelijk is van KNIJ vrijwilligers.